نگاهی به میراث ادبیات نفت
نگاهی به میراث ادبیات نفت

فوران چاه نمره یک نفت، در مسجسلیمان، در خاورمیانه اتفاق افتاده به گفته ی یکی ازشاعران همتبار، رینولدز آسمان به کول، هنگامی که فوران نفت را به آسمان تماشا می کرد و از شادی به هوا می پرید.

 

 

 

 

به قلم : لهراسب زنگنه

 

فوران چاه نمره یک نفت، در مسجسلیمان، در خاورمیانه اتفاق افتاده به گفته ی یکی ازشاعران همتبار، رینولدز آسمان به کول، هنگامی که فوران نفت را به آسمان تماشا می کرد و از شادی به هوا می پرید.

پس از آن جزیره ای کوچک به بریتانیای کبیر تبدیل شد.

در اوان قرن ۲۰ انسان بختیاری با مدرنیته ای روبرو گشت که اساس زندگی سنتی بختیاری و آرایش عشیره ای و ایلیاتی او را در نوردید.

و از انسانی عشیره ای به کارگر صنعتی استحاله پیدا کرد، و دچار دگردیسی تاریخی شد.

رمان فوران از نویسنده ی همتبار قباد آذرآیین به درستی همین پروسه ی دردناک و استحاله ی تاریخی را به تصویر می کشد.

اما ورود این مدرنیسم فرهنگی و مدرنیته ی ساختاری گرچه هستی ها و زندگی نوستالوژیک و خرمن جا و خیمه گاه‌های ما را ویران کرد اما دستاوردهایی هم داشت، در سایه ی امکانات مدرن درنفت، شهرهای تازه تاسیس، جریانی پا گرفت و نسلی از هنرمندان و نویسندگان و شاعران و مترجمان پا به عرصه نهادند و آثاری ماندگار و مدرن از خود به جای نهادند.

نسلی از دهه های ۳۰ و۴۰ می آمد و در دهه ی ۵۰ شمسی به ظهور رسید.

از شاعران علی مقیمی و صالحی تا چالنگی و علی پور و کشوری و در آبادان عدنان غریفی وخاکسار و میناوی در داستان و دریابندری در ترجمه ی ادبیات غرب از دست آوردهای آن بود، در این دوران، عرف کوچه در تعادل محض بود، و تساهل فرهنگی و ادبی چنان بود که مسجد زنگویی ها و کلیسا دیوار به دیوار هم در آبادان وجود داشت که بی شک اگر چنین مدرنیته ای نبود در عرصه های هنری و فرهنگی هم چنین محصولاتی نداشتیم.

کسانی چون قبادآذرآیین، دکترصالحپور و دکترسریا داوودی، فرخمنش و هاشم حسینی و کوروش کرمپور و بسیارانی دیگر داشته و داریم که در ادامه ی این پروسه به ظهور رسیدند.