پنج اپیزود از زندگانی “امیر حسین ورناصری” 

به قلم/پدرام طاهری

* بخش نخست

نقطه عطف زندگی کاری امیر حسین ورناصری در نیمه های دهه نود با انتخاب او به عنوان ده مرد کار آفرین برتر ایران شکل گرفت که در پی آن نگاه رسانه های تصویری استانی و کشوری با انجام گفت و گوهایی بر این چهره متمرکز شد و درباره مسیر تلاش ها تا موفقیت اش با وی پرسش هایی را مطرح کردند.

۱۰شهریور ماه ۱۴۰۰ خبر درگذشت ورناصری بر اثر بیماری کرونا خیلی ها را در شوک فرو برد. برخی با تعجب می پرسیدند: آیا واقعا مرگ او حقیقت دارد؟

این ویژگی انسان های پدیده است که آن قدر در ذهن یک جامعه باورمند و نوستالژی می شوند که در جایگاه یک انسان نامیرا در ناخودآگاه جمعی مردم یک اقلیم و جغرافیای خاص حک می شوند.

پس از مرگ امیر حسین ورناصری، در شبکه های اجتماعی نظرهای گونا گونی در باره زندگی کاری اش مطرح شد. برخی او را سردار سازندگی نامیدند؛ برخی اسوه صبر و تلاش و شجاعت و مهربانی و یک نفر هم گفت: اگر همه ایران و بختیاری بینش اقتصادی، ذهنیت سازندگی و دور اندیشی امیر حسین را داشتند آن گاه همه نقاط سرزمین بختیاری ثروتمند و به دور از فقر بود. برخی نیز نقدی زدند بر زندگی اجتماعی و کاری وی و معتقد بودند: می توانست در توسعه زیر ساخت های اقتصادی منطقه مفیدتر و موثرتر باشد.

* بخش دوم

سال ۱۳۳۲ در اندیکا زاده شد. هر چند دوران کودکی وی هم زمان با شکوفایی اقتصادی مسجد سلیمان بود، ولی به نظر می رسد جزو همان نسل بد شانسی بود که دوران جوانی و سرنوشت کار و اقتصاد زندگی اش با افول مسجد سلیمان تا اندیکا گره خورده بود.

دوره ای که مسجد سلیمان و اندیکا در حال تخلیه شدن و کوچ بزرگ نخبگان علمی و نسل طلایی و فرار سرمایه های مادی و معنوی بود.  امیر حسین ورناصری در دهه ۶۰ توانایی هایش را با نبوغ اقتصادی بروز داد. زمانی که هیچ گونه زیر ساخت اقتصادی و نیز بسترها و زمینه هایی برای شکوفایی استعداد های انسانی و طبیعی در منطقه اندیکا فراهم نبود. او در همین روزهای جوانی با اتکا بر خلاقیت ذهنی از کمترین امکانات و منابع مالی در زاد بومش بیش ترین بهره برداری را برد و بیش ترین فرصت ها و بسترهای اقتصادی را آفرید.

* بخش سوم

یک پدیده همواره به شرط عینیت مورد مطالعه است؛ چه در نوع نهاد اجتماعی یا انسانی با شاخصه های فکری و رفتاری نیز بررسی می شود. پدیده های انسانی در اجتماع اگر یک واقعیت باشند به دور از هیجان ها و احساسات مثبت یا منفی به طور علمی باید نقد و بررسی شوند.

در باب خلاّقیت صاحب نظران معتقدند: خلاقیت، گوهر درخشان و گران بهایی است که با انسان زاده می شود و تا لحظه مرگ همیشه همراه انسان است. به کارگیری توانایی های ذهنی برای به وجود آوردن اندیشه مفهوم یا روابط و مُناسبات جدید خلاّقیت نامیده می شود خلاّقیت مخصوص انسانی خاص نیست همه قادرند در سطحی از علم و تحت هر شرایط اجتماعی و اقتصادی از توان خلاّقیت ذهن خویش بهره ببرند.

زنده یاد امیر حسین ورناصری یک پدیده انسانی در جامعه زاگرس نشین با شرایط و باورها و روحیات خاص خویش بود. نوع روایت هایی که از توانمندی های فکری، اقتصادی و منش اجتماعی اش بر زبان مردم جاری بود او را قدری متفاوت تر و متمایز تر از سایر متمولان نشان داده بود.

بختیاری ها گاهی در نقدهای درونی به این مساله اعتراف می کنند که به دلیل روحیات و باورهای خاص از دور اندیشی و ذهنیت اقتصادی به دور هستند؛ اما ورناصری در چنین جامعه ای بی رغبت به مال اندوزی و بی میل به ثروت رشد یافته بود و نوع مسیر زندگی اجتماعی و اقتصادی اش بر مبنای مدیریت هوشمندانه اقتصاد زندگی و برنامه ریزی مالی و رسیدن به یک بینش اقتصادی بود.

ثروت همیشه نماد قدرت در جوامع انسانی به شمار می رود و امیرحسین ورناصری به یک نماد اقتصادی در میان بختیاری ها شهرت یافته بود که گاهی هم در کل انداختن با اقوام دیگر، بختیاری ها پز ثروت امیر حسین ورناصری را می دادند که در مقطعی تا رتبه هشتمین مرد ثروتمند ایران شهرت یافته بود و شاید همین رفتار و پندارش او را به الگویی برای دیگر شهروندان بختیاری- که دارای خلاقیت و علاقه مند به فعالیت اقتصادی بود- تبدیل کرد.

او در دوران زندگانی اش برای دیگر جوانان کار آفرین انگیزه بخش بود و یک رقابت سالم میان سایر فعالان اقتصادی بختیاری برای تولید ثروت به وجود آورد. کنشگر اقتصادی و اجتماعی که کمتر سخن گفت؛ کمتر واکنش نشان داد ولی بیش ترین تاثیر گذاری را در معادلات اقتصادی و اجتماعی جامعه پیرامونش داشت.

از ویژگی شخصیتی امیر حسین بر اساس شواهد و گفته ها: رونق بخشیدن به گردش مالی و بانکی با نگهداشتن دارایی هایش در نزد بانک های مسجدسلیمان بود؛ در حالی که می توانست با انتقال ثروتش به بانک های پایتخت و خارج از کشور ظرفیت های بیش تری برای خود مهیا سازد.

از دیگر اقدام های مفید و موثر او می توان: اعتقاد به گفتمان بومی و اقتصاد با اتکا به نیروهای انسانی بومی سرزمین اش اشاره کرد که با اشتغال زایی برای چند هزار خانواده، ایجاد بستر برای ثبات در اقتصاد خانواه ها، کارآفرینی برای جوانان منطقه با آموزش و تجربیات فنی در محیط کار همراه بود.

* بخش چهارم

از ویژه گی های اخلاقی امیر حسین ور ناصری که مردم در باره اش سخن می گفتند: منش اجتماعی به ویژه فروتنی او بود. با وجود ثروت هنگفت همچنان میان مردم بود. در کنار نیروهایش کارهای فنی جوشکاری و مکانیکی انجام می داد؛ بدون هیاهو به نیاز مندان کمک مالی می کرد. هر چند در جایگاه یک کنشگر فرهنگی قرار نگرفت و در محافل فرهنگی دیده نشد؛ ولی نقش یک کنشگر اجتماعی و نیکوکار را به اندازه اعتقادها و باورهایش  به درستی انجام داد.

بنابراین می توان گفت: قدری متفاوت تر از سایر پولدارهای بختیاری بود. امروزه در شهرهای بختیاری نشین پولدارها کم نیستند اما شوربختانه پولدارهای شب زنده دار بسیار هستند. پولدارهایی که فاقد دور اندیشی نسبت به همتباران پیرامون شان و فاقد ذهنیت فرهنگی و اجتماعی هستند.  تصور کنید: اگر هر کدام از آن ها در جایگاه یک کنشگر اجتماعی، با شناسایی یک کودک با استعداد در نقاط حاشیه نشین شهر اهواز یا دورترین نقاط عشایری سرزمین بختیاری، امکانات تحصیلی و توانایی های هنری اش را پشتیبانی می کرد آن گاه چه اتفاق های خوش آیندی به وجود می آمد.

هم اکنون آثار و کتاب های بسیاری از هنرمندان، پژوهشگران و ادیبان بختیاری تنها لنگ سه تا چهار میلیون برای چاپ و انتشار است و هر کدام از آن آثار تا چه اندازه سبب تقویت بنیان های فرهنگی قوم کهن بختیاری می شد.

* بخش پنجم

امیر حسین ورناصری یک کنشگر سیاسی هم بود و این نقش به ویژه در هنگامه رقابت های انتخاباتی بیش تر پر رنگ می شد. گاهی حضورش در فضای انتخاباتی سبب وحدت فکری در یک جریان سیاسی یا تغییر معادلات و آرایش سیاسی به نفع یک نامزد می شد. این اواخر گاهی در پیام ها و کلیپ های تصویری مردم شهرش را به مشارکت های سیاسی دعوت می کرد.

اما سال ۹۶ مهم ترین واکنش سیاسی اش- که نام او را در میان مردم و سیاسیون بیش تر بر سر زبان ها انداخت- اظهاراتی درباره یکی از رجال بسیار قدیمی تاریخی و مذهبی ایران زمین بود که با وجود انتشار تکذیبیه، این واکنش سبب صف بندی ها و مرزبندی هایی میان سران سیاسی شد و برخی اظهارات اش را شور میهن پرستی امیر حسین ورناصری دانستند.

دریافت فایل pdf