تأمین نشدن حق‌آبه زیستی هورالعظیم در ۲سال/ هور در آتش و گرفتار جاده‌ها و سگ‌های ولگرد
تأمین نشدن حق‌آبه زیستی هورالعظیم در ۲سال/ هور در آتش و گرفتار جاده‌ها و سگ‌های ولگرد
فعال محیط زیستی خوزستان معتقد است که از دو سال گذشته هورالعظیم خوزستان حق‌آبه زیستی را دریافت نکرده و آبی که سال گذشته هم از ذخایر استراتژیک سد کرخه رها شد، بدون نظارت با وجود ممنوعیت کشت به برنجکاری اختصاص یافت.

کرامت حافظی در گفت‌و‌گو با خبرنگار تارنمای جنوب افزود: حتی افراد معلوم الحال در لباس دوست‌دار محیط زیست به دنبال تأمین آب برنجکاری‌ها بودند و این هم جزو مظلومیت محیط زیست است؛ حالا همان افراد تنها و تنها ایران را مقصر خشکی بخش عراقی هورالهویزه معرفی می کنند.

این فعال محیط‌ زیست  خوزستان تصریح کرد: در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی عراقی کشور ایران را متهم به قطع آب بر روی عراق جلوه می‌دهند، حال آن‌که بخش‌های ایرانی هورالعظیم هم بدون آب است و مقصر این وضع موجود عدم رسیدن آب در سال گذشته به هورالعظیم است.

حافظی یادآور شد: عراق در عدم تأمین حق‌آبه بخش عراقی هورالهویزه و عدم کنترل کشاورزی در بالادست هورالهویزه عراق  مقصر جدی است و ترکیه هم نقش جدی در قطع آب و نابودی جلگه عراق دارد؛ اینکه فقط و فقط ایران در خشکی بخش عراقی هورالهویزه مقصر معرفی شود، دور از انصاف و  صحیح هم نیست و باید بررسی شود که چرا این بازی رسانه‌ای علیه ایران توسط افراد معلوم الحال در شبکه‌های اجتماعی عراق در حال شکل‌گیری است ؟!

وی عنوان کرد: در حوضه آبریز کرخه امسال ۵۰ درصد کاهش بارش بوده و شرایط کرخه و هورالعظیم فاجعه بار و وخیم است؛ حتما باید سال گذشته و امسال از هر گونه کشاورزی جلوگیری می شد، که متأسفانه نشد.

این فعال محیط‌ زیست  خوزستان گفت: کشاورز نیازمند معیشت است و با پرداخت خسارت مشکلاتش برطرف می‌شود، بنابراین رسیدگی به کشاورز و توانمند کردن کشور ضروری است؛ آب منشأ حیات است و در سال‌هایی که تنش آبی به علت کاهش نزولات آسمانی تا این حد شدید است، طبق قانون حفاظت از تالاب‌ها باید حق‌آبه زیستی تالاب بر کشاورزی و صنعت مقدم باشد؛ در برخی سال‌ها با شرایط امروز کشاورز باید از راهی غیر کشاورزی تأمین معیشت شود چون آبی برای کشاورزی نیست و یا کم است.

حافظی بیان کرد: برای کشاورز به عنوان انسان باید راه‌های دیگر درآمدزایی غیر از کشاورزی تعریف و اصلاح الگوی مصرف آب کشاورزی هم باید صورت بگیرد؛ اتفاقی که سال گذشته افتاد این بود که به نام حق‌آبه هورالعظیم آب رهاسازی شد اما تقریباً تمام آب رهاشده برای برنج‌کاری اختصاص پیدا کرد و عده‌ای به دروغ بر احیای هورالعظیم تأکید کردند.

وی ادامه داد: آنها تبلیغات عوام‌فریبانه انجام و خود را ناجی هورالعظیم معرفی کردند، حال آنکه آبی به تالاب نرسید؛ امسال هم نزولات آسمانی در حوضه آبریز کرخه در پنج استان خوزستان، ایلام، کرمانشاه، همدان و لرستان به طور میانگین حدود ۵۰ درصد کاهش  داشته و ذخایر استراتژیک کرخه هم سال گذشته با وجود رهاسازی با بی‌تدبیری و عدم نظارت به هورالعظیم نرسید و برای کشاورزی غیر اصولی نابود شد.

این فعال محیط‌ زیست  خوزستان اظهار کرد: امسال نیز هیچ حق‌آبه‌ای به هورالعظیم نرسید، با آنکه بسیار دیر شده ولی باید نظارت شود تا حدی که آب وجود دارد، به تالاب اختصاص یابد چون اندک آب موجود در مخازن سد کرخه نیز در حال تبخیر است؛ سدهای حوضه آبریز  کرخه تقریبا خالی هستند و اما از سویی رسیدن آب به هور العظیم برای بقای تالاب و حیات وحش ضروری است.

حافظی تأکید کرد: باید نظارت لازم انجام شود که حتی یک قطره آب در سال‌های با این شدت کم آبی و کم بارشی به کشاورزی اختصاص نیابد و قانون حفاظت از تالاب‌ها و مقدم بودن حق‌آبه زیستی تالاب‌ها اجرا شود؛ ممنوعیت کشاورزی در حوضه آبریز کرخه (کرمانشاه، ایلام، همدان، لرستان و خوزستان) اجرا شود و به شکلی باشد که کشاورز پایین‌دست و بالا دست جریحه‌دار نشوند و عدالت برای همه باشد؛ عدم هماهنگی در اجرای قانون ممنوعیت کشت باعث بروز تنش اجتماعی می‌شود.

وی اضافه کرد: اگر کشاورز خوزستانی ببیند ممنوعیت کشت برای او انجام شده ولی در بالادست هندوانه، برنج و ذرت کاشته شده و یا در استان‌های دیگر با آب انتقالی رودهای خوزستان صنایع آب‌بر، کشاورزی و شالیزار‌ها در تابستان‌هایی که در خوزستان اعلام ممنوعیت می‌شود به طور گسترده برقرار است، این باعث می شود که

تنش‌های آبی منجر به تنش‌های اجتماعی شود؛ وقتی هم که اعتراضی شکل گیرد منافع موقت انسان‌ها مقدم می‌شود بر حق‌آبه زیستی تالاب‌ها و همیشه تالاب‌ها مظلوم و بی صدا نابود می‌شوند.

این فعال محیط‌ زیست  خوزستان تصریح کرد: این روزها شاهد آن هستیم؛ دود و آتش سوزی‌های گسترده در هورالعظیم به این دلیل است که بخش عراقی زودتر خشک شده و سهم‌آبه آن پرداخت نشده و به بخش‌های ایرانی نیز در حال سرایت است.

حافظی ادامه داد: در موضوع خشکی تالاب هورالعظیم باید این اکوسیستم را به طور واحد دید و آتش‌سوزی حتی اگر در بخش عراقی باشد باید فوری توسط ایران و عراق خاموش شود و برای خاموش کردن آتش چه در عراق و چه ایران باید آمادگی همیشگی باشد؛ باید به محض بروز آتش‌سوزی‌ها حتی در بخش عراقی هواپیمای آب پاش  وارد عمل شود چون باد این مناطق همیشه غربی و شرقی است و دود و آتش در بخش عراقی فوری به ایران وارد و تنفس در شهرهای مرزی خوزستان و حتی مناطق مرکزی این استان را دشوار می‌کند.

وی تشریح کرد: حتی هر ریزگردی که در هورالعظیم چه در بخش عراقی و چه ایرانی به دلیل عدم تأمین حق‌آبه تولید شود، بیشترین اثر منفی که دارد، بر ریه مردم خوزستان است؛ تالاب هورالعظیم در انتهای حوضه آبریز کرخه قرار دارد و از رود کرخه تأمین آب می‌شود و البته بخش‌های عراقی از انشعابات رودهای عراق نیز آبگیری و بخش ایرانی عمدتاً از کرخه آبگیری می‌شود.

فعال محیط‌ زیست  خوزستان افزود: برخی نقاط تالاب در ایران که از پساب نیشکر است، از پساب کارون و دز تأمین آب می‌شود و در این زمان می‌شود از طریق مسیر پساب هم آب از غیر کرخه به بخش‌هایی از هور رساند.

حافظی انتقاد کرد: جاده‌سازی‌های نفت نیز باعث بروز مشکلات فراوا‌ن در هورالعظیم شده است؛ علاوه بر اینکه باعث تصادفات جاده‌ای بسیار برای گونه‌های ارزشمند و در معرض انقراض در هور العظیم می شود، بلکه ارتفاع کم جاده‌های نفت، عدم تبادل مناسب آب از زیر آنها و ارتفاع کم تأسیسات نفتی در هور العظیم باعث شده که هنگام افزایش آورد آب بارش‌ها مانند سیل ۹۸ کمی فراتر از نرمال باشد، از سوی صنعت نفت برای آبگیری کامل هور العظیم موانعی ایجاد شود تا تأسیسات و جاده‌ها از آثار مخرب آب حفظ شود.

وی اضافه کرد: متأسفانه این جاده‌های غیر استاندارد در حال افزایش فزاینده هستند و به صورت فاجعه‌باری منظر تالاب در حال نابودی است، زیرا چاه‌های نفتی فروان دیگری بدون در نظر گرفتن پیوست‌های زیست‌محیطی  در حال استخراج در هور العظیم هستند؛ از مشکلات دیگری که صنعت نفت ایجاد کرده، افزایش سگ‌های ولگرد فراوانی است که از باقیمانده غذای کمپ‌های نفتی مستقر در هور العظیم تغذیه و تعداد آنها به بیش از یک هزار افزایش یافته است.

فعال محیط‌ زیست  خوزستان ادامه داد: در گذشته حتی یک سگ هم در هورالعظیم نبود ولی حالا سگ‌های ولگرد بلای جان اندک گونه‌های حیات وحش هستند؛ از آنجا که پرندگان و گونه‌های حیات وحش در تالاب روی زمین یا نزدیک به زمین و در دسترس سگ‌ها جوجه آوری و زادآوری دارند، به راحتی توسط سگ‌های ولگرد نابود می شوند.

حافظی عنوان کرد: خشکی هور هم باعث شده تا مناطقی که پیش از این به علت وجود آب کمتر در دسترس سگ‌ها بود، حالا به راحتی در دسترس سگ‌ها باشند و این بلای جدید و دیگری است که به واسطه حضور کمپ‌های شرکت نفت ایجاد شده است؛ از سوی دیگر چشم‌انداز هورالعظیم و کرخه تاریک و فاجعه‌بار است، زیرا بیش از ۲۰ سد در بالادست و در حوضه آبریز کرخه در حال ساخت و تکمیل است.

وی خبر داد: سد تنگ معشوره، سد ایوشان، سد تاج امیر، سد زیبا محمد، تونل انتقال آب کاکا رضا، سد هاله، سد چناره، سد کلان، سد نعمت آباد، سد خرم رود، سد آناهیتا، سد سرابی، سد رازآور، سد جامیشان، سد قشلاق هرسین، سد گاماسیاب، سد شیان، سد سراب تلخ، سد مخمل کوه، سد سیمره و سد کرخه در استان‌های همدان، ایلام، کرمانشاه، لرستان و خوزستان بر حوضه آبریز کرخه بر سرشاخه‌های رود کرخه فاجعه‌ای بزرگ را ایجاد می‌کنند.

فعال محیط‌ زیست  خوزستان تأکید کرد: هورالعظیم گنج تالاب‌های خاورمیانه از مهمترین زیستگاه‌های پرندگان، پستانداران و خزندگان کنار آبزی در جهان است؛ گونه‌های در خطر انقراض مانند موش دم دراز میان رودان، سمور آبی میان رودان، سسک نیزارخوزی، اردک مرمری و لاک پشت فراتی از گونه‌های شاخص این زیستگاه در جهان است که برخی فقط در این نقطه از جهان زیست می‌کنند.

حافظی تأکید کرد: حفاظت از این گنج ارزشمند و ثبت هورالعظیم در کنوانسیون رامسر ضروری است و این منطقه می‌تواند برای اکوتوریسم، توریسم طبیعت‌گردی و پرنده‌نگری برای کشور و جوامع محلی هور و استان خوزستان  بسیار از نظر اقتصادی سود آفرین باشد.