موزه ی*پاورهاوس* با نمایش نوروز، پاییز استرالیا را بهار کرد

موزه ی “پاورهاوس” سیدنی یکی از موزه های پُر ارزش کشور استرالیا است. همزمان با جشن نوروز، از ١٩ ماه مارس تا ماه های آینده دروازه این موزه ی زیبا با برنامه های بسیار هنرمندانه و علمی خود بر روی بازدید کنندگان گشوده است. از آنجا که شهروندان کشور استرالیا پس از صاحبان اصلی آن “ابوریجینال” (بومی ها) ، از ملیت های سراسر جهان می باشند، موزه ی “پاورهاوس” هنرها و جشن های برجسته ی جهان را در برنامه ی نمایشی خود می گنجاند که نوروز به دلیل ریشه ی هزاران ساله در تاریخ زندگی انسان بر روی زمین، یکی از آن ها به شمار می آید.
این موزه دارای ساختمانی کهن بوده اما رخ نمایی به سبک هنری روزگار کنونی دارد. ساختمان زیبای موزه ی”پاورهاوس” با کادر کاردان و هنرمند، چهار اشکوبِ فراخ و جادار دارد. اشکوب همکف جای نمایش ماشین آلات سده ی پیشِ انقلاب صنعتی و بخار است. در اشکوب های دیگر زنجیره ی گوناگون فناوری فضایی، علمی، ماهواره، رسانه، رایانه، هنرهای تزیینی، سفالی و سرامیک نمایش داده می شود.
ساختمان بیش از صد و بیست پنج سال در قالب های گوناگون در هر برهه، نام هایی از جمله صنعتی، بهداشتی و همچنین موزه ی فناوری بر خود داشته است. این موزه چون در ساختمان نخستین کارخانه برق شهر سیدنی بوده به آن موزه “پاور هوس” (کارخانه برق) می گویند. نقشه ی ساختمان آن گسترده است و از این روی گنجایش خوبی برای نمایش بسیاری از بازمانده های کهن از جمله ماشین آلات، پوشش زنان و مردان سده ی گذشته، دستگاه های کامپیوتری از پیدایش تا به امروز، فضا نوردی و سفینه از روز نخست پا گذاشتن انسان به کرات دیگر همراه با مجموعه ی ابزار فضایی و تاریخچه ی بسیار خوب تصویری و تلویزیونی همراه با موشک و پرتاب گر، آگاهی های پر ارزشی به کودکان، نوجوانان، جوانان ، سالمندان و پژوهشگران می دهد.
در این موزه نه تنها برای خانواده ها و فرزندان بازدید کننده همه تسهیلات در نظر گرفته شده بلکه در خوراک خوری بسیار پاکیزه و قهوه خانه آن نیز می توان با کیک، چای و قهوه خستگی را زدود و در آنجا ناهار خورد. تاریخچه ی این موزه در سال ١٩٧۶ میلادی برابر با ١٣۵۴ هجری برای این برجسته شد که کمیته ی میراث صنعتی استرالیا تصمیم گرفت نیروگاه محله ی “اولتیمو” شهر سیدنی را به محله ی دیگری جا به جا و این ساختمان را در فهرست میراث ملی به ثبت برساند. این تصمیم از آن روی بود که گرداگرد این ساختمان برخی از ساختمان های مهم روزگار دویست ساله ی پس از ورود اروپاییان به استرالیا قرار داشتند.
در روزگار کنونی نیز ساختمان این موزه نه تنها در کنار دانشگاه پرآوازه ی تکنولوژی سیدنی که شاخه هایی در بیرون از استرالیا از جمله شهر دوبی در شاخاب پارس دارد و همچنین در کنار آموزشگاه دیرینه ی “تایف” محله ی “اولتیمو” و دانشگاه سیدنی قرار گرفته بلکه به بازار چین (چینا تاون) در مرکز شهر نیز چسبیده است. از سوی دیگر این موزه به ایستگاه های قطار و دیدنی ترین جای سیدنی، “دارلینگ هاربار” در قلب شهر نیز نزدیک است. درسی که می توان به خوبی از تاریخچه ی ساختمان “پاورهاوس” سیدنی آموخت آینده نگری شهر سازان، شهرداران و سرپرستان دولتی استرالیا است که هرچه زمان رو به جلو می رود ارزش و اهمیت هنری و گردشگری این موزه زیبا را برجسته تر نشان می دهد.

ساختمان موزه ی “پاورهاوس” در هنگام رشد چشمگیر برق شهر و دگرگونی های فناوری و نوآوری تولید برق و نیروگاه بخار از سال های پایانی سده نوزدهم تا میانه ی سده ی بیستم از ساختمان های خوب سیدنی مرکز استان “نیوساوت ویلز” به شمار می رفت. “پاورهاوس” برای تهیه ی برق نخستین تراموا (واگن برقی) در استرالیا و دگرگونی گنجایش واگن های برقی ساخته شد. در پی آن بود که زنجیره ی تراموا در سال های نخست سده ی بیستم، شهر سیدنی را دگرگون و در گسترش شهر و پیرامون آن کارساز افتاد.
پیش از آن ترامواها به گونه ی دیگری بودند. در انگلستان سالِ ١٨٠۷ میلادی و پس از آن در استرالیا تراموا با به کارگیری اسب به حرکت درمی آمدند. اما پس از چندی موتور بخار و پس از آن موتور برقی دیزل و بنزین جای اسب ها را گرفتند و این حیوانات نجات پیدا کردند. چرا که در روزگار گذشته پس از جاگیر شدن اروپایی ها در استرالیا، کار کاروانان و زمام اشتران و گردش بازرگانی به دست ساربانان افغانی گستره فرهنگی نوروز می چرخید.
در موزه ی “پاورهاوس” نه تنها می توان در گردش یکی دو ساعت، از اختراع “توماس پارکر” و سوخت بدون دود “کوالیت” آگاهی یافت، بلکه مستندات تصویری فناوری سال ١٨٩۵ میلادی گسترش اتومبیل و شمار خودروهای به نمایش گذاشته در این موزه ی زیبا اندیشه ی بیننده را به گذشته ای دور پرواز می دهد.
موزه ی “پاورهاوس” که سال گذشته همزمان با نوروز از روز بیستم ماه مارس هنرهای ایران روزگار قاجار را به نمایش گذاشت و نگارنده گزارشی از آن در رسانه ها بازتاب داد، امسال نیز در کنار کارهای ارزشمند علمی و هنری خود از نوزدهم ماه مارس در سینمای موزه، فیلم بسیار زیبای مستند فرهنگ نوروز در تاجیکستان به زبان پارسی با زیرنویس انگلیسی به نمایش گذاشته است تا بازدیدکنندگان موزه با فرهنگ نوروز در کشورهای سراسر جهان آشنا شوند.
در ساعت دو و نیم پس از ظهر نیز برنامه ی فستیوال فیلم ایرانی به نام “نوروز ایرانیان” به نمایش در می آید که با توجه به پرآوازه بودن فیلم های ایرانی در فستیوال های جهانی بینندگان بسیاری در سینمای موزه ی “پاورهاوس” سیدنی به تماشای سنن و فرهنگ نوروزی ما ایرانیان می نشینند. فیلم نوروز در تاجیکستان نه تنها برای مردم استرالیا بلکه برای ما ایرانیان نیز ارزشمند است. چرا که از سنت ها حرف به میان می آید و در فیلم با نشان دادن گستره ای از گل های بهاری دشت و دمن، شروه ها، آوازها و رقص هایی شنیده و دیده می شود که حتا در مام نوروز ایران به فراموشی سپرده شده اند.
نگارنده ی این نوشته اعتراف می کند که در سینمای موزه ی “پاورهاوس” بهتر از پیش توانست با فرهنگ نوروز در میان مردم گستره ی این جشن بهاری باستان در تاجیکستان و بخش ها و شهرهای دیگر جهان آشنا بشود. در این سینما نه تنها در پس دیوار آیینه ی آن، تندیس هایی از زنان و مردان که نمایانگر بینندگان سال های نخست رواج سینما هستند هنرمندانه است بلکه سبک چینش صندلی ها نیز تاریخ و روند سینما را به خوبی نمایان می کند.
شعر و نیایش نوروزی خردسالان در کنار بزرگسالان تاجیکستان بویژه در خجند و بدخشان بسیار زیبا و دل انگیز است. هماوردی و ورزش بُزکشی که در افغانستان و تاجیکستان و دیگر بخش های گستره ی فرهنگی نوروز برگزار می شود در فیلم به نمایش در می آید. بردن عروس و داماد به خانه ی بخت همراه با اسب دوانی و پایکوبی دختران و پسران جوان با سینی خوراک ها ، کلوچه و شیرینی هایی که برای جشن و سنن نوروز پخته می شوند دیدنی و ستودنی است.
نمایش رقص و آواز دختران ابرو کمان خوش تراش دشت و کوهپایه های نوروز در شهرها و کشورهایی که نه تنها جشن شادی بلکه اقتصاد و بازرگانی جاده ابریشم را نیز به جهان پیوند دادند دلچسب ، دل انگیز و دیدنی است. فیلم فرهنگی سنن نوروز همراه رقص و سرود و پایکوبی جوانان در این جشن باستان که ریشه در هزاره ها دارد یک بار دیگر ارج و ارزش موزه ی “پاورهاوس” را به شهروندان بازدید کننده که از فرهنگ های و ملیت های سراسر جهان می باشند و هم اکنون با خانواده در سیدنی زندگی می کنند، نشان می دهد.