نکاتی چند در پیشینه تاریخی و ریشه لغوی خوراک نان تکی و الفه 

به قلم:سعید آبروش

در این روزهای منتهی به سال در مناطق مختلف بختیاری بوی روغن محلی و نان تکی ( تا ) و الفه به مشام می رسد، این رسم آیین کهن و بازمانده نیاکانمان می باشد.  برای شناخت هر قوم و ملتی باید  دنیای اساطیری و متولوژی آنها را شناخت و به پایه های فکری آنها پی ببریم.

ایرانیان باستان و کهن شاخه ای از فرهنگ هندو اروپایی بوده اند ایرانیان سال را به دوازده ماه تقسیم نمودند که هر ماه آنها سی روز بود و هر روز آنها یک نام داشت هنگامی که نام روز و ماه یکی می شد آنرا جشن میگرفتند مثلا” وقتی که در ماه تیر و روز تیر یکی می شد جشن تیرگان را باشکوه هرچه تمامتر بر پا می کردند در آخر سال و ماه اسفند جشن های بیشتری داشتند تا به آغاز سال و نوروز ختم می شد ایرانیان با گرد گیری و خانه تکانی و بیرون گذشتن قالی ها و اثاث خانه را با تابش نور خورشید ( مهر ) از پلیدی ها پاک میکردند و در ده روز آخر سال بر پشت بام خانه ها آتش می افروختند و اوستا می خواندند تا از فرود( فروهرهای) در گذشتگان خانه و فامیل استقبال کنند.

ایرانیان معتقد بودند که فروهر پس از مرگ انسان به عالم بالا باز میگردد ، این نیروی مینویی را فروغ ایزدی و یا روح هستی نیز می نامند.  ایرانیان با درست کردن الفه از فروهر درگذشتگان پذیرایی میکردند ، فروهرها از شادی اقوام و خانواده و پاکیزه بودن خانه ها و … خشنود می شدند و دوباره به عالم بالا سفر میکردند و تا یکسال دیگر راضی و برای سلامتی و شادی مردم دعا میکردند.  این رسوم و آیین های دیرینه با تغییراتی هنوز در بین بختیاری ها تداوم دارد.

در این دهه های اخیر تعدادی نویسنده در روزنامه های محلی برای اینکه مطالب شان چاپ شود و برای خشنودی  عده ایی و دست و پا کردن سابقه و فعالیت فرهنگی از خود مطالبی بدون رعایت امانت اضافه کرده اند و صداقت که یک اصول استاندارد تحقیق می باشد را رعایت نکرده اند مثلا” میگویند چون الفه ( الف و لام ) دارد عربی است و از اسلام وارد فرهنگ بختیاریها شده است !!  یا نمی دانند یا نمی خواهند بدانند که هر نامی الف و لام دارد نمی توان آنرا عربی و اسلامی دانست ، خود نام اله هم در هزارهای گذشته در بین مردم بین النهرین و خاورمیانه و غرب ایران رایج بود و حتی قبل از اسلام هم بعنوان خدای نادیده رایج بود.