موسیقی قوم بختیاری از انواع موسیقی ایرانی میباشد که در گذر قرن ها همچنان اصیل مانده است و نواهایش برگرفته از خلقیات عشایر کوچنده بختیاری و نوازندگان طایفه تشمال میباشد.
اعتلای اینگونه از موسیقی که در سالیان اخیر توجه بیشتری نیز بدان مبذول شده، مرهون تلاش بزرگانی بود که عمر خویش را برای زنده نگهداشتن و حتی احیای آن صرف کردند. اینان کسانی نبودن جز هنرمندان و نوازندگان پر تلاش طایفه تشمال…
به قلم:امید پوراسدیان/ طایفه هنرمندان تشمال
موسیقی قوم بختیاری از انواع موسیقی ایرانی میباشد که در گذر قرن ها همچنان اصیل مانده است و نواهایش برگرفته از خلقیات عشایر کوچنده بختیاری و نوازندگان طایفه تشمال میباشد.
اعتلای اینگونه از موسیقی که در سالیان اخیر توجه بیشتری نیز بدان مبذول شده، مرهون تلاش بزرگانی بود که عمر خویش را برای زنده نگهداشتن و حتی احیای آن صرف کردند. اینان کسانی نبودن جز هنرمندان و نوازندگان پر تلاش طایفه تشمال..
هنرمندان طایفه تشمال در پویایی و رشد موسیقی بختیاری سهم گرانی دارند و هم آنان هستند که یاوران و همراهان همیشگی ایل ” بختیاری ” بزرگ ایرانی بوده، در غم و شادی و تجلی حماسه‌های دلاوران این خطه پهناور سهیم میباشند.
آنها را شاید بتوان تنها مهره های ثابت در صحنه ی شطرنج تاریخ فرهنگی ایل بختیاری دانست، کسانی که در ثبت وضبط همه ی فراز و فرودهای سیاسی ، اجتماعی، اقتصادی به حفظ و اشاعه ی ملودی ها و فرهنگ موسیقیایی ایل خدماتی جانانه و شایانی کردند. امروز چقدر خوب است هنرمندان، آهنگسازان و خوانندگان مطرح بختیاری، در گروه ها و کارهای ارکستری خود به هر نحو ممکن آنان را وارد کرده تا ضمن دلگرمی نسل های جدید، این قشر شریف و زحمت کش هنری به کارهای خود غنای بیشتر ببخشند و باعث شوند نسل های جوان بختیاری با این ساز و اعجاز آن فاصله نگیرند.
” هنرمندان طایفه تشمال؛ راویان اصیل سنت و آیین ایل بختیاری اند ”
به نقل و قول از استاد بهمن علاالدین و برگرفته از کتاب ” یک ایل، یک صدا ” که ایشان بیان کرده است ..
با تامل در موسیقی منطقه ای ایران میتوان دریافت که هیچ قومی همچون بختیاری ساختار زندگی شان با موسیقی عجین نشده است..
ایل بختیاری برای ولادت، کودکی، نوجوانی و جوانی، ورزش های رزمی و جنگاوری، ازدواج، خرمن و درو ، کار و دامپروری و در نهایت، در مرگ و سوگ مردان خود نغمه‌های منحصر به فردی دارد.
موسیقی ایل؛ میراث دار ، حامل و ناقل گنجینه ی است، که سینه به سینه، این نغمه‌ها و ترانه ها را تا به امروز با خود آورده است.
به تایید استاد علاالدین؛ تنها حافظ میراث موسیقی بومی، قومی و اصیل بختیاری ” تشمال ” هایی بودند که به نیکویی ادا دین کردند..
وی اعتقاد داشت؛
اینان ( تشمال ها) بزرگترین حق را بر گردن موسیقی بختیاری دارند.
منصور قناد پور نیز در مورد هنرمندان طایفه تشمال میگوید؛ ” تشمال ها پاسدار هنر موسیقی بختیاری هستند ”
در سردسیر و گرمسیر بختیاری است. هنر او نوازندگی است، به زعم عوام فارغ از هنر و اصالت موسیقی ایرانی که میگویند
” تشمال اصالت ایل بختیاری است ”
اینان حافظان ادبیات بختیاری هستند و سرودهای جاودانه ای که ایل بختیاری، سینه به سینه به نسل های ایل منتقل میدهند، با ذهنیات و هنر بی بدیل خود، تبدیل به تراوش های ذهنی ایلی و تاریخی می نمایند و هنرمندان طایفه تشمال، سرایندگان گمنامی اند که در رویدادهای تاریخی بختیاری تاثیر گذارترین اند و کسانی بوده و هستند که واژه به واژه ی این رویدادها را جفت و جور کرده اند و یک موسیقی و آواز نوایی خلق کرده اند، که ” شیر علی مردان ” و ” دی بلال ” و … از این نمونه است…
این تشمال ها بودند و هستند که حماسه دلاوری ها رزم و شجاعت رزمندگان را بر سر زبان ها انداخته اند.
این ساز و نوای ملودی های تشمالان طوری اعجاب انگیز میباشد که استاد بهمن علاالدین همیشه رهنمود میکرد:
بروید به موسیقی اصیل بختیاری ” تشمال ” گوش بدهید، ما هر چه داریم از تشمال ها داریم که نوا و نغمه های کهن را حفظ کرده اند.
صدا و هویت اجدادی زاگرس و فرهنگ والایش در همین نواها و نغمه ها نهفته است.
