پاسداشت آیین مهرگان پسین شنبه هفده مهرماه ۱۴۰۰ با کوشش کارگروه تاریخ انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا و با همکاری رسانه خبری پژوهشی تارنمای جنوب و تنی چند از کنشگران فرهنگی و اجتماعی استان خوزستان در خانه سمن های اهواز برگزار شد.
پاسداشت آیین مهرگان پسین شنبه هفده مهرماه ۱۴۰۰ با کوشش کارگروه تاریخ انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا و با همکاری رسانه خبری پژوهشی تارنمای جنوب و تنی چند از کنشگران فرهنگی و اجتماعی استان خوزستان در خانه سمن های اهواز برگزار شد.
به گزارش سرویس فرهنگ و هنر تارنمای جنوب:این رویداد به صورت پخش زنده اینستاگرامی و در دو بخش سخنرانی و اجرای برنامه های گوناگون هنری، نقالی شاهنامه، شعر خوانی، و اجرای موسیقی برپا شد.
در بخش نخست جشن مهرگان آریسا سرقلی شاهنامه خوان ۱۱ ساله و ممتاز خوزستانی داستان ضحاک و کاوه آهنگر را نقالی نمود، سپس بهمن سلیمانی بابادی از شاعران و نویسندگان فرهنگی استان نخست طی سخنانی بر اهمیت پاسداشت آیین های ایرانی تاکید کرد.وی همچنین توجه بیشتر مسئولین فرهنگی کشور به بحث ملی گرایی ایرانی به عنوان سلاح دفاعی موثر برای جلوگیری از تهدیدات ارضی برخی کشورهای همسایه را گوشزد کرد و در پایان یکی از سروده های پرشور میهنی خود را خوانش نمود.
در ادامه این مراسم نیز نگار شاه علی از عروسک سازان و عروسک گردانان ممتاز استان و کشور که در جشنواره‌های مختلف ملی و بین‌المللی افتخارات فراوانی را تاکنون کسب کرده است به معرفی یکی از آثار عروسکی خود با نام سپنتا پرداخت. شاه علی عروسک سپنتا را نمادی از الهه نگهبانی و مهرورزی نسبت به آب، خاک، گیاهان و سایر جانداران معرفی کرد و توضیح داد: در ساخت این عروسک از شش امشاسپند ایرانی الهام گرفته شده است و تمام اجزای آن نیز از مواد قابل بازیافت در طبیعت ساخته شده است.وی در پایان عنوان کرد: عروسک سپنتا بطور کلی نمادی از مهرورزی خداوند است که ما ایرانیان از دیرباز در پاسخ به این مهرورزی در چنین روزی با برگزاری جشن مهرگان به زیبایی هرچه تمامتر ستایشگر خداوند می‌شویم. ویژه برنامه جشن مهرگان با مجری گری توانمند ایمان کریمی کنشگر رسانه ای ادامه یافت و در بخش های متنوع هنری با گیتار نوازی و خوانندگی خسرو اردو و اجرای چهار قطعه، حافظ خوانی هنرمند خردسال آدرینا سرقلی همراه بود و سپس با اجرای تصنیف مشهور ای ایران، ای مرز پر گهر اثر استاد بنان با صدای خواننده جوان موسیقی پاپ ابراهیم بابادی به پایان رسید.
در بخش سخنرانی، نخست رضا پورعباس کارشناس ارشد زبان شناسی و از حافظ پژوهان استان خوزستان در سخنانی پیوندهای آیین مهر با اندیشه و شعر حافظ را یاد آور شد. این پژوهشگر نشانه‌های آیین مهر در شعر حافظ، ویژگیها و نشانه‌های آیین مهر، اهمیت راز نقش مستی، دانندگان راز در آیین مهر، محرمان راز در آیین مهر، نمونه های شعر حافظ که حکایت از ناگشوده ماندن راز بودند، نمونه های شعر حافظ در ترس وی از فاش شدن راز و عاقبت فاش شدن راز را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.وی همچنین اشاره کرد: واژه‌هایی چون پیمان، عشق و مستی از جمله نشانه‌های آیین مهری هستند که در اشعار خواجه شیراز به فراوانی دیده می‌شوند.
در ادامه نکوداشت آیین مهرگان رئیس کارگروه تاریخ انجمن تاریانا به عنوان سخنران بخش پایانی از منظر تاریخی با اشاره به چگونگی و فلسفه پیدایش جشن های ایرانی، جنبه‌های گوناگون جشن مهرگان از لحاظ گاهشماری، اختر شناسی، نماد شناسی، استوره، ادبیات، فرهنگ و موسیقی را مورد بررسی قرار داد.
اشکان زارعی عنوان کرد: پیرامون چگونگی برپایی جشن مهرگان سخن بسیار است چنانکه جاحظ در کتاب تاج می‌گوید: «ایرانیان، بامداد روز مهرگان، سفره و خوانچهای را پهن کرده، آن را با آفریده‌های خداوندی مانند آب آویشن، شیر، گلاب، آب انار، ترنج، سیب، گل همیشه بشکفته (گل ویژه مهرماه)، انگور سفید، انجیر، نان درون، آجیل لرک، آش هفت غله و شاخه‌هایی از درختان سرو و مورت آراسته و روی آن سرمه‌دان، آینه و گاه ترازو به نماد برابری و دادگری می‌گذاشتند».
وی گفت: در گذشته این جشن به مدت شش روز و از شانزدهم تا بیست و یکم مهرماه به درازا می‌کشید که پنج روز نخست را مهرگان کوچک و واپسین روز را مهرگان بزرگ یا رام‌روز می‌گفتند؛ در مهرگان کوچک یا مهرگان همگان، پادشاهان بارعام داده، مردم را به آسانی در کاخ شاهی پذیرفته، به آنان رخت نو می‌دادند و البته نمایندگان و استانداران نیز از سراسر قلمرو ایران به دیدار پادشاه می‌آمدند.
این پژوهشگر تاریخ و فرهنگ افزود: مهرگان به مانند نوروز، تیرگان، سده و همه جشن‌های ایرانی، بازگو‌کننده جهان‌بینی و دانش ناب ایرانی و نمایشگر تلاش خستگی‌ناپذیر آنان برای ماندگاری این سرزمین اهورایی است.
وی ادامه داد: همچنین جشن مهرگان جشن نیایش خداوند، سپاسمندی از دسترنج کشاورزان، ستایش مهربانی، راست‌کرداری، پیمان و آزادی‌خواهی است و از آنجا که این جشن امروزه در گستره ایران فرهنگی از افغانستان و تاجیکستان گرفته تا کردستان عراق و ترکیه پاس داشته می‌شود، جاودانگی فرهنگی ایرانی و اندیشه ایرانشهری را نیز به روشنی نمایان می‌سازد.
زارعی با بیان اینکه مهرگان را باید سیاسی‌ترین جشن ایرانی دانست اظهار کرد: در چنین روزی داریوش بزرگ هخامنشی به پادشاهی رسید و نخستین و بزرگترین سازمان اداری و فرمانروایی جهان را پایه‌گذاری کرد و همچنین برخی از رخداد نگاران نیز می‌گویند که بنیانگذاری شاهنشاهی ساسانیان به دست اردشیر بابکان نیز در روز جشن مهرگان انجام گرفته است.
رئیس کارگروه تاریخ انجمن تاریانا در پایان یادآوری کرد: فرهنگ ایرانی با سایر کشورهای مسلمان یک تفاوت دارد و آن اینکه فرهنگ ما برآمده از ایرانیت و اسلامیت است که به هیچ عنوان نه می‌توان آنها را از هم جدا کرد و نه یکی را بر دیگری برتری داد و لذا اگر امروز شاهد ایران ستیزی و تهدیدات مرزی از سوی برخی کشورهای همسایه هستیم علت اصلی را باید در نادیده گرفتن اندیشه‌های ملی گرایانه از سوی مسئولین فرهنگی کشور جستجو کرد.
شایان ذکر است:ویژه برنامه جشن مهرگان به دلیل شرایط بحران بیماری کرونا با رعایت پروتکلها و تنها با حضور عوامل اجرایی این برنامه برگزار شد.
