شهرستان اندیکا سال‌هاست که به عنوان مسافر جامانده از قطار توسعه روزگار می‌گذراند اما وقوع زلزله‌های اخیر باعث شده تا محرومیت‌های دیرینه این شهرستان بر همگان آشکار شود.
گزارشگر: کوثر کریمی
شهرستان اندیکا این روزها روی نوار زلزله قرار گرفته و شهر و روستاهای آن مانند لرزش گوشی هر چند روز یکبار دچار لرزه‌های پی‌درپی می‌شوند؛ تنها از ۱۵ تا ۱۹ مهرماه سال جاری وقوع ۱۰ زمین‌لرزه بین دو تا پنج ریشتری در قلعه خواجه شهرستان اندیکا به ثبت رسیده و در همین زمان نیز ۶ زمین‌لرزه در منطقه چلگرد استان چهارمحال و بختیاری با فاصله ۴۶ کیلومتری تا قلعه خواجه رخ داد.
مردم اندیکا سال‌هاست که از نبود راه‌های مواصلاتی بین روستاهای مختلف، کمبود آسفالت، نبود بیمارستان، قطعی برق در برخی روستاها و حتی نبود شبکه آب‌رسانی پایدار رنج می‌برند.
حالا سوز ننه سرما به‌واسطه رشته‌کوه‌های زاگرس زودتر از این فصل سپید پا به اندیکا گذاشته تا شرایط مردم بعد از زلزله سخت‌تر شود.
خنکای هوای پاییز باعث شده بود تا اهالی طبق عادت همیشگی پتوهای خود را روی تخت‌های فنری گذاشته و سفره خواب را بیرون از خانه پهن کنند و همین امر هم باعث شده بود تا زلزله آسیب جانی نداشته باشد؛ اصلاً قابل پیش‌بینی نیست اگر فقط ۲۰ روز دیرتر این زلزله‌ها رخ می‌داد چه بلایی سر مردمی می‌آمد که کنار چراغ‌نفتی‌های خود و زیر سقف‌هایی از جنس کاه و گل آرمیده‌اند.
هرچند بسیاری از مردم در راه برگشت از ییلاق خود (چهارمحال و بختیاری) به سمت اندیکا هستند ولی دلهره از دست رفتن خانه‌هایشان و ترس از بروز زلزله‌های دوباره آن هم در فصل سرد، آنها را دچار غمی مضاعف کرده است.
آسیب‌دیدگی خانه‌ها به ۸۰ درصد رسید
همین دو شب گذشته آسمان اندیکا سرخ شده و صدای غرش ابرها اشک آسمان را بر سر این شهرستان جاری کرد و با این حال چادرهای ارسالی به مناطق زلزله‌زده مناسب آب و هوای آن به‌خصوص زمان بارش باران و برف نیست و با وجود خانواده‌های پرجمعیت، ظرفیت چادرها تنها چهار نفره است.
مناطق صعب‌العبور است و خبری از تسطیح یا آسفالت راه‌های دسترسی به بسیاری از روستاهای شهرستان اندیکا نیست تا رسیدن به مردم را سخت می‌کند؛ حتی با ماشین‌های شاسی بلند نیز ساعت‌ها باید در مسیر بود.
در مناطق زاگرس و کوهستانی خانه‌ها به دلیل صعب‌العبور بودن مسیرهای دسترسی و نبود مصالح ساختمانی با سنگ و کاه‌گل ساخته می‌شود؛ برق بسیاری از روستاها قطع شده و مردمی که برای زندگی دل به کوه‌ها زده بودند، حالا همان خانه‌های محقر خود را از هم دست داده‌اند.
گلالک، گل سفید و درب سوسن سرخاب که ۸۰ کیلومتر تا مرکز شهرستان اندیکا و ۲۵۰ کیلومتر تا مرکز استان فاصله دارند و روستاهای بخش چلو جزو روستاهایی هستند که بنا به اعلام اهالی بیشترین آسیب را دیده‌اند.
موهای سپیدش نشان از خستگی و سال‌ها تلاش برای حفظ زندگی دارد، دستمالی به پیشانی بسته و می‌گوید: سری که درد نمی‌کند را دستمال نمی‌بندند ولی خانه‌ام ویران شده، فرزندانم غذایی برای خوردن ندارند و حتی چهار تا پتو نداریم که شب‌ها برای خواب از آن استفاده کنیم.
او با اشاره به اینکه از بیچارگی و بدبختی به مسئولان روی می‌آوریم تا اقدامی کنند، ادامه می‌دهد: وقتی شب بیرون از خانه هستیم، به چادر و پتو برای اسکان نیاز داریم؛ حداقل سیمان و مصالح ساختمانی در اختیارمان قرار دهند تا خانه‌های خود را قبل از زمستان بازسازی کنیم.
برخی اهالی روستاهای مختلف نیز از انجام نشدن بررسی و نرسیدن کمک‌های مورد نیاز گلایه دارند؛ البته یکی از مهم‌ترین دلیل این اعتراضات فاصله زیاد بین روستاها و طی شدن زمان بسیار برای رسیدن به هر روستاست.
خانه‌ها یکی پس از دیگری یا ترک برداشته و یا آوار شده‌اند؛ میزان آسیب از ۲۰ درصد تا حتی بیش از ۸۰ درصد متفاوت است و هر کدام از واحدهای مسکونی هرچند ناایمن مردم به نحوی از تخریب‌های ناشی از زلزله متأثر شده‌اند.
بازسازی فوری ۶۰۰ منزل
نماینده مردم مسجدسلیمان، اندیکا، لالی و هفتکل در مجلس شورای اسلامی بیان می‌کند: دلیل عدم برخورداری حوزه انتخابیه‌ام از شاخص‌های زیرساختی استاندارد، وقوع بلایای طبیعی است که همیشه رنج‌هایی را فراتر از حوادث طبیعی برای این چهار شهرستان حوزه انتخابیه‌ام به همراه می‌آورد.
علیرضا ورناصری اضافه می‌کند: بلافاصله بعد از وقوع این حادثه در مناطق زلزله‌زده حاضر و با مردم دیدار داشتم و همچنین با ستاد بحران استان به‌فوریت جلسه‌ای را برای امدادرسانی به مردم تشکیل و بلافاصله با مدیران سایر نهادهای مسئول استانی – منطقه‌ای دیدار یا تماسی را به‌منظور تقویت کمک‌ها داشتم.
وی با اشاره به اینکه در مجلس هم ضرورت توسعه و تسریع در امدادرسانی را منتقل و تذکر شفاهی به وزارت کشور و ضرورت حمایت ویژه از مردم آسیب‌دیده را متذکر شدم، عنوان می‌کند: پس از گذشت چند روز از وقوع زلزله همچنان با مسئولان کشوری برای تقویت و پیگیری کمک‌ها دیدار و تماس دارم که به توسعه امدادرسانی منجر شود؛ شرایط خاصی برای منطقه حادثه‌دیده اندیکا از زلزله اخیر ایجاد شده و بر اساس ارزیابی‌ها تاکنون بیش از ۶۰۰ منزل در این منطقه به‌صورت کامل نیاز به بازسازی دارند.
نماینده مردم مسجدسلیمان، اندیکا، لالی و هفتکل در مجلس شورای اسلامی تأکید می‌کند: باید اقدامات لازم برای تسریع در کمک‌رسانی به مردم آسیب‌دیده در دستور کار نهادهای متولی قرار بگیرد چون سرمای منطقه، شرایط شیوع کرونا، بارش‌های در راه، پراکندگی و صعب‌العبور بودن مشکلاتی را برای مردم این منطقه ایجاد کرده که در صورت رسیدگی نکردن، آنها را دچار آسیب‌های بیشتری می‌کند.
وزارت کشور امدادرسانی را تسریع دهد
ورناصری با تقدیر از نیروهای جهادی و انقلابی، دستگاه‌های امدادی اورژانس، کمیته امداد، سپاه و بسیج، هلال احمر، ستاد اجرایی حضرت امام (ره) و تمام کسانی که از نخستین ساعات وقوع زلزله وارد منطقه شدند، می‌گوید: اقدامات حمایتی در شأن انجام شده اما همان‌طور که در نطق اضطراری اخیر هم مطرح کردم باید وزارت کشور روند کمک‌رسانی به زلزله‌زدگان اندیکا را تسریع و اقدامات لازم را برای کمک به مردم این منطقه به‌طور ویژه در دستور کار قرار دهد.
وی یادآور می‌شود: قرارگاه شهید مرتضی حسین‌پور برای امدادرسانی به مردم زلزله‌زده اندیکا تشکیل و سپاه خوزستان با تمام ظرفیت در حال خدمت‌رسانی به مردم آسیب‌دیده اندیکاست و کمک‌های معیشتی و رفاهی را روزانه به این منطقه ارسال می‌کند.
نماینده مردم مسجدسلیمان، اندیکا، لالی و هفتکل در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: مراحل اسکان موقت تدارک دیده شده و برای اسکان دائمی زلزله‌زدگان نیز سپاه، بنیاد مسکن و ستاد مدیریت بحران در حال بررسی اجرای تمهیدات لازم برای این مهم هستند؛ همچنین پرداخت تسهیلات بدون ضامن، توزیع ارزاق رایگان به عشایر زلزله‌زده شهرستان اندیکا و تأمین علوفه دام آنها در دستور کار قرار گرفته است.
ورناصری خبر می‌دهد: با وجود سخت گذر بودن مسیرهای زمینی و نبود شرایط مناسب فرود بالگرد در برخی روستاها نجات گران جمعیت هلال احمر با تمام توان در حال ارائه خدمات و توزیع اقلام امدادی مورد نیاز مردم آسیب‌دیده از جمله چادر، مخزن‌های نفتی، مخازن ثابت آب، پتو، موکت، مواد غذایی خشکبار و ایرانیت برای ایجاد فضای نگهداری دام، موکت، نایلون پوششی، مواد غذایی و اقلام بهداشتی هستند.
وی تصریح می‌کند: اداره گاز مسجدسلیمان هم نشت‌یابی بیش از ٢۵٠ کیلومتر از خطوط انتقال گاز، تغذیه و ایستگاه‌ها در مناطق شهری و روستایی شهرستان را انجام داده است؛ همچنین دولت باید مصوبه‌ای را برای تأمین اعتبارات احداث منازل متناسب با وضعیت منطقه ارائه دهد.
ارزیابی ۱۳۰۲ واحد مسکونی آسیب‌دیده در اندیکا
نماینده مردم مسجدسلیمان، اندیکا، لالی و هفتکل در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: اعزام تیم بازرسی و HSE برای بازدید از پایگاه‌های آماده در اورژانس اندیکا و شهرهای معین و همچنین آموزش HSE به مدارس و نیروهای اورژانس این شهرستان نیز انجام شده است.
ورناصری می‌گوید: اکیپ‌های واکنش سریع دامپزشکی استان و شهرستان اندیکا با وجود شرایط توپوگرافی خاص منطقه از لحاظ صعب‌العبور بودن به‌سرعت در منطقه به ارائه خدمات پرداختند؛ همچنین با توجه به احتمال شیوع بیماری‌های مشترک در این مناطق نیز اقدامات کنترلی و پیشگیری از قبیل واکسیناسیون، سم‌پاشی، رصد و پایش بیماری‌ها در حال اجراست.
وی تصریح می‌کند: بر اساس آمار بنیاد مسکن استان خوزستان تا روز گذشته یک هزار و ۳۰۲ واحد مسکونی ارزیابی شده که از این بین واحدهای احداثی روستایی ۶۰۸، تعمیری روستایی ۴۰۲، احداثی شهری ۴۷، تعمیری شهری ۲۴۵ مورد بوده است؛ همچنین ۳۸ روستا و شهر زاووت بخش چلو از زلزله آسیب دیده است.
نماینده مردم مسجدسلیمان، اندیکا، لالی و هفتکل در مجلس شورای اسلامی خبر می‌دهد: بر اساس اعلام جمعیت هلال احمر تعداد روستاهای بازدید شده ۱۴۴ مورد بوده که ۵۳۷ واحد مسکونی تخریب شده را تأیید کردند؛ همچنین در زمینه توزیع اقلام نیز چادر ۵۳۷ تخته، پتو ۸۵۷ تخته، موکت ۵۵۶ تخته، والو ۳۴۰، فانوس ۳۴۰، پلاستیک پوششی یک هزار و ۲۰۰ کیلوگرم، حبوبات ۴۹۴ کیلوگرم، بشکه آب ۲۹۲ عدد، کلمن آب ۱۵۰ عدد، قند و شکر ۹۹۶ کیلوگرم بین مردم زلزله‌زده توزیع شده است.
ورناصری یادآور می‌شود: تعداد تیم‌های عملیاتی موجود در منطقه نیز ۱۵ تیم پنج نفره، تعداد پرواز بالگرد ۲۰ ساعت پرواز، تعداد خودروهای امدادی و عملیاتی ۱۸ خودرو و سه کامیون بود.
نماینده مردم مسجدسلیمان، اندیکا، لالی و هفتکل در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: تاکنون خاک‌برداری ساختمان‌های تخریب شده زلزله‌زدگان روستای سرشط توسط لودر و کمپرسی راهداری، تسطیح جاده مسیر روستای دِه دیک توسط دستگاه‌های راهداری امور عشایر، کمک‌رسانی ستاد فرمان امام (بنیاد احسان) اعم از مواد غذایی، چادر و پتو، بازدید از شیلات سوسن توسط مدیرکل جهاد کشاورزی استان و سرکشی به مرغداری‌ها، واکسیناسیون کرونا در روستای زیلا، سرکشی به روستای فتحی (دلی) توسط کارشناس اعزامی نماینده ولی‌فقیه در خوزستان انجام شده است.
ورناصری تأکید می‌کند: شرایط منطقه خاص است و باید به موازات تمام کمک‌ها و تأمین اقلام مورد نیاز مردم اسکان آنها موقتاً و سپس به‌صورت دائمی انجام شود و از احشام هم نگهداری شود زیرا تنها سرمایه و دارایی آنها است.
سکونتگاه‌های مردم اندیکا ناایمن است
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خوزستان با اشاره به اینکه شهرستان اندیکا در مجموع ۵۰ هزار نفر جمعیت و ۶۰۰ روستا دارد، بیان می‌کند: اندیکا شهرستان پهناوری است که روستاهای آن پراکنده و با فاصله زیاد آن و دارای راه‌های مواصلاتی صعب‌العبور هستند؛ بعضی از روستاها نیز راه دسترسی ندارند و سکونتگاه‌هایی که مردم برای خودشان ساخته‌اند نیز ناایمن و بر اساس استانداردهای فنی و مهندسی نیست.
فاضل عبیات با اشاره به اینکه تنها دو شهر این شهرستان جمعیت زیر ۲۰ هزار نفری دارند، ادامه می‌دهد: چنین جمعیتی به این معناست که بافت شهرهای اندیکا نیز روستایی است؛ شهرستان اندیکا جزو شهرستان‌های محروم کشور و در سال‌های گذشته نیز جزو لیست ۳۱ شهرستان کم برخوردار ارزیابی شده کشور قرار گرفت.
وی با اشاره به اینکه اندیکا یکی از شهرستان‌های محروم کشور به شمار می‌رود، یادآور می‌شود: برای توسعه شهرستان اندیکا برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده ولی به حالت مطلوب نرسیده و در شرایط عادی نیز سکونتگاه‌های مردم اندیکا در معرض خطر قرار دارند، یعنی خطر ریزش سنگ از کوه‌ها و یا زمین‌لزره‌هایی که زندگی مردم اندیکا را مختل می‌کند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خوزستان عنوان می‌کند: هم اکنون در شرایطی هستیم که عشایر از سفر خود بر می‌گردند؛ البته سکونتگاه‌های اصلی عشایر در اغلب سال در روستاهای شهرستان اندیکاست و مسافرت عشایر نیز از فصل پاییز شروع می‌شود.
عبیات تشریح می‌کند: زلزله اخیر در اندیکا باعث شده تا طبق ارزیابی‌هایی که همان از روز زلزله شروع شد، ۶۰۰ واحد مسکونی روستایی شهرستان اندیکا به طور کامل تخریب و نیازمند بازسازی و احداث مجدد باشند؛ بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خوزستان در این راستا کار ارزیابی را آغاز و مقرر شده تا نتیجه نهایی آن را در دو روز آینده ابلاغ کند که احصای خسارت‌ها به‌طور کامل انجام شود.
خسارت ۲۰ میلیارد تومانی بر اثر زلزله
وی با تأکید بر اینکه بازسازی و احداث ۶۰۰ منزل در اندیکا به‌طور قطعی انجام می‌شود، اظهار می‌کند: با توجه به اینکه بعضی از عشایر از سفر خود بر می‌گردند و همچنین فصل سرما در پیش‌رو است و احتمال بارش برف و باران در این نواحی وجود دارد باید برای بازسازی و احداث این منازل کار ضربتی و فوری در یک تا دو ماه آینده انجام شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خوزستان با اشاره به برنامه‌ریزی برای دریافت و تخصیص اعتبارات لازم بتوان برای انجام کار سریع و ضربتی احداث سکونتگاه‌های مناسب برای عشایر می‌گوید: در بخش کشاورزی نیز به تأسیسات، اراضی کشاورزی و واحدهای مختلف آن حدود ۲۰ میلیارد تومان خسارت وارد شده است.
عبیات با اشاره به منابع کم اشتغال در شهرستان اندیکا یادآور می‌شود: حتی به شیلات در بخش چلو و روستاهای منطقه سوسن نیز خسارت‌هایی وارد شده است.
وی با اشاره به رسیدگی و پیگیری‌های انجام شده برای امدادرسانی بعد از وقوع زلزله که در حال انجام است، تصریح می‌کند: در جلسه مدیریت بحران خوزستان نیز مقرر شده تا اقلام ضروری از جمله مواد غذایی به میزان کافی برای زلزله‌زدگان تهیه و ارسال شود؛ این زلزله اخیر باعث شده تا محرومیت اندیکا بیشتر از گذشته برای مسئولان ظاهر شود.
امدادرسانی به ۱۷۰۰ زلزله‌زده
مدیرعامل جمعیت هلال احمر خوزستان می‌گوید: از ابتدای وقوع زلزله تاکنون حدود یک هزار و ۷۰۰ نفر خدمات امدادرسانی هلال احمر خوزستان را دریافت و ۲۴ تیم عملیاتی همچنان در منطقه مشغول امدادرسانی هستند.
علی خدادادی ادامه می‌دهد: این حادثه در مجموع ۱۹ مصدوم داشته که پنج نفر آنها با همکاری فوریت‌های پزشکی به مرکز درمانی منتقل و مابقی به‌صورت سرپایی درمان شدند.
وی خبر می‌دهد: در زمینه امدادرسانی اقلامی نظیر چادر، پتو، مواد بهداشتی، موکت و نایلون پوششی به‌عنوان اقلام زیستی، برنج، قند، شکر، کنسروجات، چای، حبوبات به‌عنوان مواد غذایی، والو، کلمن آب و با توجه به نیاز به روشنایی و کوهستانی بودن منطقه شعله فانوس در اختیار آسیب دیدگان از این زلزله قرار گرفت.
وی یادآور می‌شود: پروازهای بالگرد امدادرسانی نیز تقریباً به‌صورت روزانه انجام می‌شود؛ تیم امدادرسانی هوایی نیز بین ۲۴ تیم خدمات رسان حضور دارند.
۳۸ روستای اندیکا خسارت دیدند
مدیرکل بنیاد مسکن خوزستان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار می‌کند: در اندیکا ۳۸ روستا خسارت عمده داشتند که مورد ارزیابی قرار گرفتند که در این بین نیز یک هزار و ۳۰۰ واحد مسکونی آسیب دیده‌اند.
حسین جنتی ادامه می‌دهد: ۶۲۰ واحد به‌صورت کامل خسارت دیدند که باید بازسازی و مابقی هم نیازمند تعمیرات هستند.
وی عنوان می‌کند: ۷۰ درصد از واحدهای نیازمند تعمیرات عشایری هستند که دسترسی به آنها سخت و خدمات زیربنایی نیز ندارند.
مدیرکل بنیاد مسکن خوزستان خبر می‌دهد: برای پرداخت تسهیلات تعمیرات در گذشته ۱۸۵ میلیون تومان برای واحدهای شهری و ۱۶۰ میلیون تومان برای واحدهای روستایی پرداخت می‌شد ولی برای اندیکا میزان خسارت‌های وارده از طریق استانداری به سازمان بحران کشور اعلام شده که برای پرداخت تسهیلات یا کمک‌های بلاعوض نیازمند مصوبه هیئت دولت هستیم.
این روزها حال و هوای شهرستان اندیکا تعریفی ندارد و با هر زمین‌لرزه یا پس‌لرزه نفس‌های واپسین خودش را می‌کشد.
اهالی اندیکا نیز بیش‌ازپیش نگران زندگی و اشتغال خودشان هستند چون این مُسکن‌های موقت، مرهم دائمی برای دردهایشان نیست.
